ग्रामीण विद्यार्थ्यांसाठी कौशल्य विकासाचा उपक्रम - भगीरथ ग्रामविकास प्रतिष्ठान व Cause to Connect यांचा संयुक्त प्रयत्न

ग्रामीण विद्यार्थ्यांसाठी कौशल्य विकासाचा उपक्रम
भगीरथ ग्रामविकास प्रतिष्ठान व Cause to Connect यांचा संयुक्त प्रयत्न

\
 

आजच्या स्पर्धात्मक युगात केवळ शालेय शिक्षण पुरेसे राहिले नाही, तर विद्यार्थ्यांनी प्रत्यक्ष कामातून शिकणे हेही तितकेच महत्त्वाचे झाले आहे. ग्रामीण भागातील मुलांमध्ये प्रचंड क्षमता असते, मात्र त्यांना संधी, मार्गदर्शन आणि साधनसामग्रीची कमतरता भासते. हाच विचार केंद्रस्थानी ठेवून भगीरथ ग्रामविकास प्रतिष्ठान आणि Cause to Connect यांच्या संयुक्त सहकार्याने एकूण 25 कौशल्य विकास केंद्रे ग्रामीण शाळांमध्ये सुरु करण्यात आली आहेत.

कौशल्य प्रयोगशाळांचे वैशिष्ट्य
या केंद्रांमध्ये विशेषतः 8वी व 9वीतील विद्यार्थ्यांना जीवनोपयोगी व रोजगाराभिमुख कौशल्यांची तोंडओळख करून दिली जाते. विद्यार्थ्यांसाठी विशेष Vocational प्रयोगशाळा (Skill Labs) तयार करण्यात आल्या आहेत. या प्रयोगशाळांमध्ये खालील क्षेत्रांवर मार्गदर्शन व प्रशिक्षण दिले जाते –

फॅब्रिकेशन (धातुकाम)
सुतारकाम (Wood Work)
प्लंबिंग
विद्युत वायरिंग व बेसिक इलेक्ट्रिकल काम
हातकाम व दैनंदिन दुरुस्तीच्या कौशल्ये

या प्रयोगशाळांमध्ये विद्यार्थ्यांना फक्त सिद्धांत नव्हे, तर प्रत्यक्ष हाताळणीवर आधारित प्रशिक्षण दिले जाते. त्यामुळे “करून शिकणे” ही स्वाभाविक प्रक्रिया घडते आणि मुलांमध्ये आत्मविश्वास वाढत

दुर्गम भागांसाठी – Skill on Wheel उपक्रम
काही दुर्गम गावांमध्ये स्थिर प्रयोगशाळा उभारणे शक्य नसते. अशा ठिकाणी Skill on Wheel म्हणजेच चल प्रयोगशाळा संकल्पना अत्यंत परिणामकारक ठरत आहे. विशेष उपकरणांनी सज्ज असलेली ही वाहन-आधारित लॅब विविध शाळांमध्ये जाऊन विद्यार्थ्यांना कौशल्य प्रशिक्षण देते.
यामुळे कोणतीही शाळा किंवा विद्यार्थी शिकण्यापासून वंचित राहत नाही.

देवगडमधील नियोजन बैठक

या उपक्रमाच्या पुढील टप्प्यात देवगड तालुक्यातील उत्साही शाळा प्रमुख, शिक्षक व संस्था चालक यांची नियोजन बैठक यशस्वीरीत्या आयोजित करण्यात आली.

उपक्रमाचे परिणाम
विद्यार्थ्यांमध्ये हस्तकौशल्य विकसित होते
भविष्यकाळात रोजगार व उद्योजकता यांची दारे उघडतात
शिक्षण अधिक आनंददायी, व्यावहारिक व अर्थपूर्ण बनते
ग्रामीण भागातील युवक स्वावलंबनाकडे वाटचाल करतात